Logo Eksperymentarium 3Zs
Zademonstrujs
Zbudujs
Zobaczs
Stolik antygrawitacyjny
Przyzwyczailiśmy się do tego, że przedmioty z naszego otoczenia - te małe i duże – jeśli mają sprawiać wrażenie stabilnych, powinny stać na powierzchni planety. Pewność równowagi to fizyka... To prawa, które określają zasady jakie muszą być spełnione, żeby przedmioty nie przewracały się. Już podczas pierwszych lekcji fizyki uczymy się, że ciało znajduje się w trwałej równowadze, jeśli linia prosta wyprowadzona ze środka ciężkości tego ciała w kierunku ziemi, nie wychodzi poza podstawę ciała.

Zbudowano rozmaite przyrządy do demonstracji tego zjawiska (na fotografiach możecie zobaczyć dwa: jeden oryginalny produkowany przez FPN w ubiegłym wieku, drugi – zaprojektowany i wykonany w Experymentarium 3Z), znanych jest też kilka popularnych eksperymentów, które każdy może wykonać we własnym zakresie i przekonać się jak to działa. W jednym z nich należy usiąść na krześle w taki sposób aby górna część ciała była ustawiona pionowo i dotykała oparcia krzesła, a nogi zgięte w kolanach pod kątem prostym oparte stopami o podłogę wysunięte zostały poza podstawę wyznaczoną przez krzesło. Każda próba powstania z krzesła, bez przesuwania stóp pod krzesło i przechylania ciała do przodu skończy się niepowodzeniem... Dzieje się tak właśnie dlatego, że prosta wyprowadzona ze środka ciężkości naszego ciała siedzącego na krześle, trafia poza pole podstawy, które określone jest przez nasze stopy oparte o podłogę. Proszę spróbować, zabawa jest pierwszorzędna!

 
Wracając do naszego prostego choć trochę zwariowanego modelu: znajdziemy w jego konstrukcji jeszcze jeden element, który wydawać się będzie dość... czarodziejski. Na pierwszy rzut okaz górny segment zdaje się lewitować w przestrzeni. Wrażenie jest większe, bo okazuje się, że tak naprawdę obydwie części konstrukcji nie są ze sobą połączone żadnym elementem sztywnym, jedynie giętkim sznurkiem...

Oczywiście tzw. lewitacja czyli unoszenie się przedmiotów bez wyraźnego podparcia, jest nam znana, ale zwykle w takich przypadkach szukamy w okolicy lewitujących ciał znanych praw fizyki, na przykład pola magnetycznego. Wiszące w powietrzu magnesy to obraz dość popularny i znany – podobnie jak edukacyjne zabawki wykorzystujące zjawisko odpychania jednoimiennych biegunów magnetycznych... Ale w naszym stoliku antygrawitacyjnym nie znajdziemy ani jednego magnesu. Jest za to – tradycyjnie – fizyka.