Nasza misja: Inspirować, uwolnić pasję, by w przyszłości tworzyć rzeczy ważne.

Od samego początku nadrzędną ideą Experymentarium 3Z - Zobacz! Zbuduj! Zademonstruj! było nawiązanie do dobrych tradycji edukacyjnych pielęgnowanych jeszcze w XX wieku (szkolne koła zainteresowań, pracownie ZPT, etc.) i połączenie ich z nowoczesnymi środkami stosowanymi we współczesnych centrach nauki, muzeach techniki i innych tego typu placówkach. Niestety, wychowaliśmy pokolenie, którego politechniczne wykształcenie równa się politechnicznemu analfabetyzmowi. Kolejne reformy edukacji skutecznie zniszczyły to, czego jeszcze niedawno uczono w szkołach m.in. na lekcjach ZPT, czyli zajęciach praktyczno - technicznych.

Dziś wycięcie poprawnie prostego kółka z kartonu nożyczkami to dla młodego pokolenia często wyzwanie na miarę podboju kosmosu. Experymentarium 3Z, które w obecnie funkcjonującej wersji powstało we wrześniu 2016 roku na małym, ale wypełnionym treścią po brzegi poletku, przywraca z powodzeniem proporcje pomiędzy tym co wirtualne a realne, i nawet w tak niewielkiej skali widać, że to działa… Istotą formuły 3Z jest połączenie tradycyjnych form eksperymentowania z praktycznym rozwijaniem i wykorzystaniem umiejętności politechnicznych. Szczególny nacisk kładziemy na organizację pracy w grupie, współpracę przy rozwiązywaniu problemów technicznych, umiejętność tworzenia dokumentacji technicznej przedmiotów wykonywanych samodzielnie, sprawność językową oraz nabycie umiejętności technicznych na wielu poziomach zaawansowania.
Podczas warsztatów uczniowie wraz z instruktorami i koordynatorami – popularyzatorami nauki - projektują i budują małe eksponaty własnego pomysłu, analogiczne do tych, jakie znajdują się w centrach nauki i innych placówkach edukacji nieformalnej.

Rezultatem programu jest stworzenie kompletu 30 scenariuszy oraz dokumentacji wraz z 30 prototypami konkretnych modeli i pomocy dydaktycznych, przeznaczonych do szerokiego wykorzystania przez szkoły oraz wszelkie placówki edukacji formalnej i nieformalnej w ramach realizacji kreatywnych warsztatów politechnicznych. Wymiernym efektem jest też wspomaganie szkolnych pracowni w zakresie wyposażenia w pomoce naukowe i przyrządy. W realizacji projektu przewidziano szeroki zakres środków: od tradycyjnych metod warsztatowych po nowoczesne technologie CNC i rapid prototyping.

Każde 3-godzinne zajęcia składały się z 3 części:
1 - Rozpoczynał je wykład, wspólne eksperymentowanie i efektowna prezentacja wybranego wcześniej zagadnienia z fizyki.
2 - Następnie uczniowie biorący udział w programie konstruowali, każdy swój własny model edukacyjny (np. elektroskop, wahadło chaotyczne, maszynę elektrostatyczną, czy oscylator). Po zajęciach modele zostały zabierane. Wykonane własnoręcznie przez uczestników przyrządy i urządzenia, utworzą małe szkolne centra nauki i kolekcje pomocy naukowych do wykorzystania w swoich szkołach (a także: w celu prowadzenia pokazów naukowych w innych placówkach szkolnych, przedszkolnych, świetlicach, czy domach kultury).
3 - Uczestnicy zademonstrowali efekty swoich prac wyjaśniając, jakie trudności należało pokonać na poszczególnych etapach tworzenia eksponatów, jakie zagadnienia naukowe udało im się poznać, czego nauczyć i zastosować w praktyce, jakie wnioski należy wyciągnąć na przyszłość.

W pracach pomagali koordynatorzy – nauczyciele szkół podstawowych, technikum i Politechniki Rzeszowskiej - popularyzatorzy nauki, osoby posiadające doświadczenie w tej dziedzinie oraz w pracy dydaktycznej, szczególnie propagujący zajęcia politechniczne i tradycyjne formy eksperymentowania. Szczególny nacisk położony był na organizację pracy w zespole, współpracę przy rozwiązywaniu problemów technicznych, umiejętność tworzenia dokumentacji technicznej dla przedmiotów wykonywanych samodzielnie, sprawność komunikacyjną oraz nabycie umiejętności technicznych na wielu poziomach zaawansowania.

Projekt Experymentarium 3Z posiada strukturę segmentową, w której można wyróżnić cztery części:

1. Opracowanie 30 scenariuszy zajęć warsztatowej edukacji politechnicznej i 30 różnych modeli eksponatów edukacyjnych ilustrujących zagadnienia z fizyki. Rekrutacja wśród uczniów szczególnie uzdolnionych z podstawowych i średnich podkarpackich szkół., a następnie przeprowadzenie z nimi zajęć politechnicznych, w wyniku których powstało 360 modeli dydaktycznych. Przeprowadzono 30 zajęć - 3-godzinnych, w grupach 12-osobowych. W zajęciach prowadzonych przez 4 trenerów wzięło udział 360 uczniów wraz z 60 opiekunami.

W programie wzięło udział 15 placówek szkolnych:

1. Szkoła Podstawowa nr 24 im. Rudolfa Aurigi w Rzeszowie
2. Niepubliczna Szkoła Podstawowa "Kraina Uśmiechu" w Rzeszowie
3. Zespół Szkół Muzycznych nr 2 im. Wojciecha Kilara w Rzeszowie
4. Szkoła Podstawowa nr 1 im. Adama Mickiewicza w Rzeszowie, Koło Naukowe "A TO MY"
5. Szkoła Podstawowa nr 18 z Oddziałami Dwujęzycznymi w Rzeszowie
6. Szkoła Podstawowa Montessori im. Pilota Pirxa w Rzeszowie
7. Szkoła Podstawowa nr 2 z Oddziałami Dwujęzycznymi im. Marii Konopnickiej w Strzyżowie
8. Zespół Szkolno – Przedszkolny nr 8, Szkoła Podstawowa nr 26 w Rzeszowie
9. Zespół Szkół Technicznych. im. Eugeniusza Kwiatkowskiego w Rzeszowie
10. Szkoła Podstawowa im. Ks. Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Głogowie Małopolskim
11. I Liceum Ogólnokształcące im. ks. Stanisława Konarskiego w Rzeszowie
12. Zespół Szkół nr 1 w Nienadówce, Szkoła Podstawowa nr 1 im. Henryka Sienkiewicza
13. Szkoła Podstawowa Nr 22 z Oddziałami Integracyjnymi im. Jarosława Iwaszkiewicza w Rzeszowie
14. Szkoła Podstawowa w Bachórzu
15. Zespół Szkolno – Przedszkolny nr 2, Szkoła Podstawowa nr 12 im. Juliana Przybosia w Rzeszowie

2. Realizacja dedykowanego portalu internetowego w domenie www.experymentarium3z.pl
Prezentacje, scenariusze, szablony graficzne, animacje komputerowe i kompletny powstały materiał merytoryczny zarejestrowany został w formie filmów, zdjęć oraz nagrań audio. Pierwsze – do celów prezentacji na niniejszej stronie www, drugie – do publikacji na antenie programu naszego autorskiego popularnonaukowego Radiolatorium (podcasty dostępne na www.radiolatorium.pl) w Akademickim Radiu Centrum Politechniki Rzeszowskiej i na antenie ogólnopolskiej. Prezentacje te mają służyć archiwizacji, ale też przede wszystkim zachęcać innych młodych ludzi, ich rodziców i opiekunów do podjęcia współpracy i włączenia się do idei.

Zaprojektowany portal internetowy jest miejscem, które gromadzi wszystkie powstałe zasoby, które posłużą dalej innym nauczycielom, rodzicom, uczniom do przeprowadzenia własnych zajęć dla dowolnie licznej grupy. Są tu gotowe pliki PDF do pobrania i wydruku, pliki STL do wykorzystania w druku 3D, schematy oraz pliki graficzne

Wykorzystanie dużej ilości materiałów audio oraz zasoby projektu mogą być także użytecznymi dla części społeczeństwa pozostającej „poza barierami”. Portal wyposażony jest także w specjalnie opracowane pliki PDF dla osób niedowidzących.

3. Opracowanie, edycja i druk publikacji poligraficznej do zajęć, dedykowanego pracy w szkole oraz indywidualnej w domu. Książka opracowana w atrakcyjnej szacie graficznej, bogato ilustrowana, wyposażona w schematy, rysunki i fotografie oraz naturalnie wyczerpującą treść merytoryczną, opartą na działaniach prowadzonych w trakcie realizacji wcześniejszych segmentów projektu.

4. Realizacja wystawy prezentującej efekty zajęć warsztatowych i zjazd przedstawicieli grup szkolnych biorących udział w projekcie. Przedmiotem ekspozycji była również wystawa posterowa - plansze z dokumentacją techniczną modeli, fotografiami gotowych egzemplarzy oraz wspomniane działające modele prototypowe odpowiednio wyeksponowane.

Wystawa podsumowująca odbyła się podczas imprezy pt. Moc Odkrywców – Rzeszowski Piknik Nauki i Techniki w dniu 3 czerwca 2023 r., a stanowisko warsztatowe Experymentarium 3Z poprowadzone zostało podczas wydarzenia Noc Odkrywców - Nocne Spotkania z Nauką w dniu 13 października 2023 r.. Obie imprezy, które od 2010 r. Stowarzyszenie Ars Scientia współorganizuje z Politechniką Rzeszowską cieszą się olbrzymim zainteresowaniem wśród mieszkańców Podkarpacia w tym również nauczycieli, uczniów szkół podstawowych, średnich i wyższych, a frekwencja każdorazowo sięga nawet 7 tys. osób.

Wśród prelegentów wykładów znalazły się takie osobistości jak: Wiktor Niedzicki, Mariusz Meus, Przemysław Rudź, Tomasz Książczyk, Małgorzata Wilczak, Paweł Pasterz.

Swą obecnością wydarzenie zaszczycili przedstawiciele władz miejskich i samorządowych: Wojewoda Podkarpacki: Ewa Leniart, przedstawiciele Samorządu Województwa Podkarpackiego Stanisław Kruczek i Jerzy Cypryś, Prezydent Miasta Rzeszowa: Konrad Fijołek, Podkarpacki Kurator Oświaty: Małgorzata Rauch. Obecni byli również Rektor Politechniki Rzeszowskiej J. M. prof. dr hab. Inż. Piotr Koszelnik, Prorektor ds. rozwoju i współpracy z otoczeniem – prof. dr hab. inż. Jarosław Sęp, Prorektor ds. nauki – dr hab. inż. Lesław Gniewek, prof. PRz Prorektor ds. studenckich – prof. dr hab. Grzegorz Ostasz oraz Kanclerz Politechniki mgr inż. Andrzej Sowa.