Pantograf to element konstrukcyjny bardzo popularny w technice, stosowany w rozmaitych urządzeniach, małych i dużych. Za każdym razem gdy bierzecie do ręki nożyczki do cięcia np. papieru, macie do czynienia z kawałkiem pantografu. Nożyczki to przecież dwie dźwignie dwustronne połączone ze sobą w miejscu osi wokół której się obracają, tworząc kształt litery X. Gdyby kilka takich zestawów dźwigni zmontować w szereg – powstałby zespół pantografowy. Taka konstrukcja ma pewną pożyteczną właściwość: potrafi zmieniać proporcjonalnie jeden wymiar, w zależności od tego jak zmienił się wymiar drugi. Podstawowy układ pantografowy to ten jaki możecie znaleźć na dachach tramwajów i elektrycznych lokomotyw. Funkcjonuje on jako tzw. odbierak prądu z sieci trakcyjnej.

Z pewnością nie raz, stojąc na peronie stacji kolejowej widzieliście jak elektrowóz albo elektryczny zestaw trakcyjny podnosi lub opuszcza pantografy. Widać wtedy wyraźnie, że ruch połączonych ze sobą dźwigni, przenosi się na rozmiar (w przypadku pojazdów trakcyjnych jest to wysokość) całego urządzenia. Jeszcze lepiej zasadę działania pantografów można zaobserwować na przykładzie tzw. podnośników nożycowych. Konstrukcja zespołu pantografowego takiego podnośnika to kilka skrzyżowanych dźwigni dwustronnych, połączonych ze sobą w jeden zespół. W małej skali pantografy znalazły zastosowanie w sztukach graficznych. Konstrukcje oparte na mechanizmach pantografowych służą do kopiowania rysunków z możliwością zmiany ich skali. Oczywiście w dzisiejszych czasach cyfrowej obróbki obrazów – przyrządy tez nie są używane, ale w dziedzinie popularyzacji techniki często znajdują miejsce w warsztatowej edukacji naukowo technicznej.